Een bijzonder geluid, een bijzondere vogel, de Koekoek (nu met foto)!!

De afgelopen weken is het mij meerdere keren overkomen, dat ik tijdens een van mijn regelmatige golfrondjes op onze altijd weer prachtige Texelse, het bij eenieder van ons bekende geluid van de Koekoek (Cuculus canores) hoorde.

Soms van veraf, maar af en toe toch ook wel zo dichtbij, dat je deze bijzondere vogel duidelijk kan zien zitten of vliegen. Het koekoek geluid van de Koekoek is van ver te horen en dit alom bekende geluid wordt gemaakt door de mannetjeskoekoek. De vrouwtjeskoekoek maakt een geheel ander geluid, een hinnekende triller.

De Koekoek heeft een lengte van 32/33 cm, een spanwijdte van 66 cm en spitse vleugels en een lange staart. Hij vliegt met een snelle vleugelslag, waarbij de vleugels nauwelijks boven het lichaam uitkomen.

De koekoek zit vaak op een open plek, waarbij de afhangende vleugels opvallen. Het mannetje heeft een blauwgrijze borst, kop en bovenzijde. De witte buik met zwarte bandering is scherp gescheiden van de blauwgrijze borst. Het kleed van de vrouwtjes kent twee varianten, een grijze en een bruine.

De Koekoek broedt vanaf mei en legt dan een of enkele eieren in het nest van een andere vogel. Deze vogel wordt waardvogel genoemd. De Koekoek kan dit wel bij 25 verschillende nesten doen. De belangrijkste pleegouders zijn: Kleine Karekiet, Heggenmus, Graspieper en Witte en Gele Kwikstaart.

De vrouwtjeskoekoek specialiseert zich op een bepaalde vogelsoort. Zo zijn er dus bijvoorbeeld heggenmuskoekoeken en karekietkoekoeken. De eieren van de koekoek lijken sterk op de eieren van de vogel in wiens nest zij de eieren legt. De vrouwtjeskoekoek haalt een ei van de waardvogel uit het nest en legt haar eigen ei in de plaats van dat ei.

Als de eieren in het nest uitkomen, werkt het koekoeksjong de andere eieren of kuikens uit het nest en blijft vervolgens 16 tot 18 dagen in het nest en wordt daar gevoerd door de pleegouders, die dat ook nog enkele weken na het uitvliegen van de jonge koekoek blijven doen. Het voedsel van de Koekoek bestaat grotendeels uit rupsen (ook harige soorten), aangevuld

met insecten en ook wel eieren van andere vogels. Harige rupsen zijn giftig en worden niet door andere vogels gegeten, maar door een dikke, beschermende laag op de maagwand, die vervangen kan worden, heeft de Koekoek geen last van het Mierenzuur, afkomstig van de rups.

De Koekoek overwintert in tropisch Afrika en medio april keren ze terug naar Nederland. Na de eileg in juni/juli vertrekken de volwassen koekoeken weer richting zuiden en met een aantal tussenstops in diverse landen gaan ze weer gestaag richting hun overwinteringsgebied. De jonge koekoeken verlaten ons land in september/oktober.

Bijgaande foto aangeleverd door Vogelinformatiecentrum de Verrekieker te De Cocksdorp.

Louw Nijhuis